Starcraft( Các chiến thuật cơ bản )

Dành cho newbie

Bắt đầu trận đánh 0 second:
Select Commander Centre, Nexus hoặc Hatchery và train 1 dân với 50 mineral đầu tiên.
Bất kì race nào (Terran, Protoss, Zerg) và bất kì match up nào, việc đầu tiên bạn fải làm là chia dân kiếm tiền.Chia dân kiếm tiền (cloning) khi bắt đầu trận đánh rất quan trọng, nếu chậm hơn đối thủ chỉ 1,2s lúc đầu hoặc chia dân ko đúng cách là đã có thể fản ánh sự chênh lệch trong trình độ của người chơi. Có 2 cách chia cơ bản, tuỳ thuộc vào khả năng micro (điều khiển vi mô) của bạn.
+ Cách 1: Select 4 SCVs (drones, probes), right click vào một cục mineral, sau đó giữ shift + left click vào 1 cái icon bất kì của SCV dưới toolbar (thanh điều khiển), lúc này sẽ chỉ có 3 SCVs selected, tiếp tục right click vào một cục mineral bên cạnh, sau đó shift + left click để trừ đi một con SCV. Lặp lại như thế 3 lần (tất nhiên càng nhanh càng tốt) bạn sẽ có 4 con SCVs mining 4 cục mineral khác nhau.
+ Cách 2: Select 4 SCVs, right click vào một cục mineral, khi 4 con SCVs bắt đầu di chuyển thì select từng con một và right click vào những các cục mineral khác nhau. Cách này có lợi thế là bạn sẽ không cần fải shift + left click (=deselect) 3 lần nhưng đòi hỏi bạn fải rất chính xác và rất nhanh khi select từng con SCVs trong đám SCVs đang chạy rất nhanh.
Rất nhiều người đi theo cách 2 và thường kết thúc với cảnh 2 con SCVs mining 1 cục mineral, vì không đủ nhanh để tách hoàn toàn 4 con một lúc. Vì vậy, tuỳ bạn lựa chọn xem cách nào fù hợp với mình hoặc có thể stick với cách riêng của bạn (nếu không fải 1 trong 2 cách trên). Thường thì thời gian chia dân chỉ =< 1 giây, nếu bạn chia >=2 giây thì chắc chắn có vấn đề.

Terran vs Zerg
Sau khi hoàn thành việc chia dân, công việc tiếp theo của bạn là tiếp tục sản xuất SCVs. Khi số SCVs đạt đến khoảng 8 hoặc 9/10, chọn 1 SCV xây 1 nhà Supply Depot. Trước khi xây Supply Depot, có thể dùng con SCV đấy lượn một vòng trong căn cứ của bạn tại vùng giáp ranh để kiểm tra xem có Overlord của địch ko. Nếu có => căn cứ của địch nằm sát cạnh bạn. Nếu không, coi như loại được một khả năng.
+9th SCV xây supply depot, xây ở đâu là tuỳ chiến thuật, nếu định đánh fast teck (sau khi lên barrack lên thẳng Factory, StarPort), bạn nên xây Supply tại đường lên của căn cứ để bịt lại, thường là 2 supply depots + 1 barrack là có thể bịt được đường lên tại vị trí 12,2, và 6. Riêng vị trí số 7 chỉ cần 1 supply+1 barrack.
+10th SCV đi do thám (scouting,reckoning): nên nhớ là con SCV do thám này RẤT QUAN TRỌNG. Có thể lập đạo (grouping) con SCV này để dễ điều khiển (ví dụ: Ctrl+1 khi select con SCV đó). Nên nhớ là bạn fải điều khiển làm sao để con dân do thám này ở càng lâu trong căn cứ của địch càng tốt. Để biết khi nào thì địch nâng cấp nhà, khi nào xây sunken ở mỏ phụ, v.v… Tóm lại là càng lâu càng tốt.
+9th SCV sau khi xây Supply Depot, tiếp tục xây Barrack. Từ đây trình tự xây của bạn sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào chiến thuật mà bạn đã chọn (cân nhắc sau khi con SCV do thám đã tìm được vị trí căn cứ địch).

Chiến thuật cổ điển (Classic):[/I] 12th hoặc 13th SCV xây tiếp 1 barrack khác, bơm 2 marines ra chỗ đường lên, xây nhà gas (Refinery), bơm tiếp 2 marines khác rồi xây nhà Academic, bơm tiếp 2 marines, rồi xây Supply depot. Tiếp tục bơm marines cho đến khi xây xong nhà Academic thì xây 2 medic. Rồi nâng cấp Stimpack. Lúc này nếu bạn làm việc đúng công suất thì sẽ có khoảng 1 đạo (1 dozen = 12) marines và 2 medics. Kéo đi đến trước nhà của Zerg, trước khi đi nhớ xây thêm 1 medic + 1 firebat rồi để hold position tại đường lên fòng khi bạn kéo marine đi đối thủ sẽ thừa cơ lùa zergling vào. Hết 10 phút.

[I]Chiến thuật fast teck: chiến thuật này chỉ được thực hiện nếu bạn quyết định đánh dropship nhanh. Vì thường thì Zerg player luôn có sunken bịt trước lối vào tại mỏ phụ nhưng ít khi có sunken trong mỏ chính. Nếu dropship đủ nhanh thì có thể gây thiệt hại nặng cho kẻ địch và thậm chí có thể dẫn đến kết thúc trận đánh. Trình tự nên là như sau, sau khi xây 1st Barrack, xây Refinery, rồi dùng supply depot thứ 2 để chặn kín hoàn toàn đường vào căn cứ. liên tục bơm marine từ barrack duy nhất, khi có khoảng 100 gas và 200 mineral, teck lên nhà Factory. Vẫn tiếp tục train Marine và xây thêm supply depot. Khi xây xong Factory, xây ngay Starport và academy. Nên nhớ là xây academy sau khi xây Starport. Hoàn thành Starport, upgrade add-on Control Tower và nâng cấp Stimpack. Bơm 1,2 con Medic và tối thiểu 1 firebat. Chọn 1 group 1 medic, 6 marines và 1 firebat cho đi đến trước căn cứ địch, lúc này Dropship cũng vừa bay đến, load tất cả lên và fần sau dành cho bạn tự quyết định …

Chiến thuật expo nhanh: Chiến thuật này được [Red]Nada áp dụng trong nhiều trận đánh T vs Z của Lost Temple, khá hiệu quả nếu bạn đủ nhanh tay nhanh mắt trong việc fân bố công việc. Đầu tiên lên 2 Barrack như bình thường, nhưng chỉ bơm 1,2 con marine ra chỗ đường lên (tôi giả sử con SCV do thám của bạn vẫn đang sống sót và chạy lanh quanh trong căn cứ của địch.) Nếu thấy địch chỉ xây 1 hoặc 2 cặp Zergling. Bạn có thể ngừng xây marine (tối đa 4 con) để dành tiền xây Commander Centre (CC) thứ hai ở gần đường lên căn cứ của mình. Sau khi bắt đầu xây CC thứ 2, xây Refinery + Academy ngay lập tức. Tiếp tục bơm marine cho đến khi nhà CC xây xong, lift up và hạ xuống mỏ phụ của bạn + xây medics + upgrade Stimpack. Vậy là đã xong chiến thuật expo nhanh, từ đây số mineral và gas bạn kiếm sẽ dần dần nhiều hơn Zerg, nhưng bạn fải fòng thủ tốt trong những đợt tấn công đầu tiên của địch và chờ cho đến thời điểm thích hợp. Thời điểm thích hợp đó rất tiếc không nằm trong khuôn khổ tranh luận của topic này ^^. Note nhỏ là chiến thuật expo nhanh rất dễ bị fá sản nếu Zerg player liều chết kéo cả đám combination của Lurker, Zergling và Hydra vào mỏ fụ của bạn, đó là lí do tại sao fòng thủ sống sót trong thời gian đầu của trận đánh lại rất quan trọng với chiến thuật này.

Chiến thuật Fast tanks: 2 rax -> Refinery -> Factory -> Academy. Điểm mấu chốt của chiến thuật này là kiếm càng nhanh 100 gas càng tốt. Sau khi Factory hoàn thành, xây 1 tank và upgrade Siege Mode. Lúc này Academy cũng fải xong, bạn xây 2 medics + upgrade Stimpack rồi kéo cả đám gồm khoảng 10 Marines, 2 medics, 1 tank đến trước căn cứ địch. Rồi cứ thế mà từ từ chống tăng lấn vào. Chiến thuật Fast Tank nếu đánh đúng kiểu có thể kết thúc trận đấu trong vòng 8-11 phút.

Chiến thuật Fast Upgrade: 2 rax -> Refinery –> Engineering Bay -> Upgrade Weapon -> Academy -> có thể thêm 1 rax nữa. Chiến thuật này nâng cấp weapon sớm + mass marines, có từ 2->4 medics. Ko phổ biến cho lắm và nếu trình độ điều khiển không cao thì rất có thể sẽ fí fạm Marines dưới sức tấn công khủng khiếp của Lurker và Fast Zergling (fastling) kết hợp. Nhưng nếu trình độ micro cao thì ko có vấn đều, 1 con marine attack 6 damage nếu được nâng cấp lên +1 damage thì 20 con marine sẽ là +20 damage attack, sử dụng kết hợp với Stimpack, sức tấn công sẽ được tăng lên đáng kể, ko muốn nói là khác biệt hoàn toàn.

Xin lưu ý cho tất cả các chiến thuật trên, sau khi có Academy và Add-on Comsat (nhà “soi”), bạn fải quét ngay một nhát (scan) vào căn cứ của Zerg để xem Zerg teck lên Lurker hoặc Multalisk. Nếu là Lurker thì sau khi kéo quân khỏi căn cứ nên xây bunker tại đường lên đề fòng bị đánh úp. Nếu là Multalisk thì fải xây Engineering Bay -> Turret để bảo vệ căn cứ của mình.

Chiến thuật Rush Bunker: Có 2 thể loại Rush bunker, rush bunker để hù doạ đối fương và Rush bunker fân định thắng thua ngay từ lúc bắt đầu trận đánh. Đối với chiến thuật rush bunker hù dọa, bạn vẫn lên 2 rax lúc đầu như bình thường. Khi con SCV do thám tìm thấy căn cứ của Zerg và thấy nhà Hatchery đang morphing tại mỏ phụ thì lập tức xây bunker ngay tại đó, lúc này 2 rax ở nhà cũng đã lần lượt hoàn thành. Bạn gửi thêm 1,2 SCVs tới chỗ bunker đang xây và bơm marines thẳng ra chỗ Bunker. Cách này thường không thành công đối với cao thủ vì khi bạn đã có bunker xây xong thì Zerg cũng đã có khoảng 6 zerglings, cho nên chỉ mang tính chất hù doạ làm đối fương rối tay lúc đâu.
Rush bunker Serious: Vắn tắt: 9th SCV xây Rax (Lưu ý là xây barrack trước khi xây Supply Depot). 10th SCV scouting, đủ 100 mineral xây supply depot, SCV, 150 mineral xây tiếp 2nd rax. 10th SCV xây bunker ở mỏ phụ của địch, gửi 1 hoặc 2 con SCVs ra tiếp viện + bơm marine thẳng ra bunker đang xây. Nếu thực hiện thành công thì Marine của bạn chắc chắn sẽ chui vào bunker trước khi Zerglings của đối thủ xuất hiện. Fần còn lại chỉ là tiêu diệt dần dần hoặc thất bại hoàn toàn, tuỳ vào trình độ micro của bạn.

Trên đây là toàn bộ những chiến thuật cơ bản có thể dùng để khai cuộc Match up Terran vs Zerg. Tất nhiên là còn rất nhiều chiến thuật quái đản khác nữa (vd Floating, double Wraiths), nhưng chúng chỉ bất ngờ, với khả năng thành công rất thấp (rất ít người dùng, thường có tính ngẫu hứng) nên LT sẽ nói trong 1 dịp khác nếu có thời gian.

Terran vs Protoss
Teck lên 1 chú Tank càng sớm càng tốt.
Trình tự phát triển lúc đầu giống như T vs Z. Nhưng khi xây Supply Depot đầu tiên (9th SCV), bạn NÊN (a big should) xây ở gần đường lên để bịt kín đường vào căn cứ của mình. Sau đó xây Barrack bên cạnh, hãy tưởng tượng Barrack này như cánh cửa ra vào của căn cứ của bạn, lift up và land on^^. 10th SCV cử đi scouting, đủ 100 mineral thì xây Refinery để kiếm gas ngay lập tức. Tại thời điểm này hoặc sớm hơn, nếu scout probe của địch đã tìm thấy căn cứ của bạn, tránh ko được để cho probe của địch giết con SCV đang xây Barrack, cách đơn giản là select 1 SCV bất kì đang mining ra attack vào probe. Một khả năng rất nguy hiểm khác là con Probe đó lao vào xây nhà Assimilator ngay tại mỏ gas của bạn, TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĐƯỢC ĐỂ KHẢ NĂNG NÀY XẢY RA, tôi sẽ nói vắn tắt lí do, có thể hiểu đơn giản thế này, nếu để Probe xây Assimilator, bạn sẽ ko thể teck lên tank được mà fải chuyển sang chiến thuật 2 Rax (Barrack), chiến thuật này gần như vô dụng khi chống lại bất kì unit nào của Protoss (Dragoon, Dark Templar, Templar, Reaver), nếu protoss player có trình độ nhất định thì khả năng thua của bạn sẽ >70%. Vì vậy, khi thấy con Probe tìm thấy nhà bạn và lao thẳng vào trong (thông thường nếu ko định xây Assimilator, con probe sẽ lẩn quẩn ở chỗ Barrack để giết SCV của bạn), ko được chần chừ mà xây ngay nhà Refinery, nếu không đủ mineral, có thể Cancel SCV đang được xây trong CC để lấy lại tiền.

Trong trường hợp xấu nhất là bị xây Assimilator, bạn chỉ còn 1 cách là lên 2 Rax, Academy, rồi sử dụng chiến thuật M&M (Marines&Medics) cơ bản trong những phút đầu, sau đó nếu đủ gas thì dần dần chuyển sang những chiến thuật dưới đây.

Chiến thuật cổ điển (classic): Xây nhà Supply Depot thứ 2 bịt đường vào, đợi đủ 100 gas 200 minerals -> 1st Factory, tiếp tục đợi đủ 100 gas và 200 minerals khác để xây 2nd Factory, sau khi Factory thứ nhất xây xong, upgrade add-on Machine Shop. Xây 1 con tank để chống lại Dragoon của địch đến quấy fá ở phía ngoài đồng thời nâng cấp khả năng đặt mìn (Vulture Mines) của Vulture. Lúc này thì 2nd Factory cũng đã hoàn thành, xây vulture liên tục, teck lên Vulture Speed sau khi hoàn thành Vulture Mines, khi được khoảng 4 con thì lift up Barrack (mở cửa ra vào ^^), rồi kéo đến nhà của địch. Lưu ý là tại thời điểm này thường sẽ có 1 observer của địch trong căn cứ của bạn nên khi kéo vulture đi luôn giả sử rằng kẻ địch đã biết. Vì vậy nên tránh đi đường thẳng mà nên đi đường lòng vòng (hoặc có thể dùng 1 SCV đi trước làm mồi nhử (baiting)), tóm lại là cố gắng chui vào nhà của địch mà giết dân fá hoại. Vulture thứ 5 và thứ 6 thì rải mìn quanh mỏ của bạn (đề fòng reaver, dark templar drop), và đường lên căn cứ (đề fòng dark templar). Nếu 4 con Vultures cử đi lúc đầu ko làm ăn được gì thì nên cử thêm 2 con vulture khác rải mìn ở tất cả các mỏ khác trên bản đồ để kiểm soát. Nâng cấp Siege Mode của Tank tại Add-on Machine Shop và xây Engineering bay. Lúc này nên chuyển sang xây Tank, khi đã được một số lượng kha khá (khoảng 4,5 con, cái này tuỳ theo định nghĩa “kha khá” của bạn) thì kéo tanks, vultures và vài con SCV đến nhà địch, mục đích chính là bịt cửa ra vào của Protoss hoặc chỉ cần kiểm soát lối ra vào của nhà mình. Nếu cảm thấy chưa đủ thì có thể chọn cách an toàn là vừa xây mỏ phụ, vừa tiếp tục bơm tanks, vultures và xây thêm Factory. Số nhà Factory khi có 1 CC hoạt động nên là 3 (2 nhà xây Vultures, 1 nhà xây Tank), nếu có 2 CC cùng hoạt động thì nên là 6 (3 nhà xây Vultures, 3 nhà xây Tanks. Chắc cũng hết 10 mins đầu rồi.

Chiến thuật dropship: Chiến thuật dropship đơn giản là teck lên tanks với Siege Mode rồi đem thả vào mỏ của địch để quấy phá trong những phút đầu. Chiến thuật này đặc biệt hiệu quả khi căn cứ của bạn nằm sát với căn cứ của địch. Ví dụ bạn ở vị trí 12, địch ở 2. Bạn ở 6, địch ở 9 và ngược lại, vì những vị trí này tuy xa ở đường bộ, nhưng lại quá gần ở đường "chim bay" ^^.
Sau khi xây Barrack và Refinery như ở chiến thuật classic như trên. Đợi đủ 100 gas và 200 mineral rồi xây nhà Factory. Nên nhớ là chỉ xây duy nhất một nhà Factory, trong khi chờ đợi có thể bơm 3,4 marines ra đứng hold position ở dốc vào căn cứ, thêm supply depot nếu đủ tiền. Hoàn thành Factory, upgrade Machine shop và xây Starport ngay lập tức. Sau khi có add-on Machine shop, tuỳ theo lượng tiền/gas của bạn hiện thời, có thể upgrade Siege Mode ngay lập tức hoặc để muộn hơn (ko thực sự cần thiết fải upgrade ngay). Nhưng fải luôn luôn bơm 1 tank ra để chống lại đợt harrassment đầu tiên của Dagroon. 1st Tank xuất hiện thì Starport cũng hoàn thành, upgrade Control Tower và ... ngồi đợi ... xây dropship. Xây tiếp 2nd Tank + fải upgrade Siege mode lúc này nếu chưa làm lúc trước. Xây Engineering Bay và tiếp tục xây thêm tank từ Factory duy nhất, khi Dropship xuất hiện lập tức load 2 tanks vào dropship bay thẳng đến căn cứ địch (bạn có thể bay đường vòng nếu thích an toàn, nếu timing chuẩn thì dropship sẽ ra trước khi observer của địch bay đến căn cứ của bạn), đồng thời xây Turret bao quanh mỏ (khoảng 2 cái ở mỏ chính, 1 cái ở đường ra vào).
Điều khiển dropship là nhân tố quyết định của chiến thuật này, khi đã vào căn cứ địch, fải luôn đặc biệt để ý xung quanh, tuỳ theo tình hình mà hành động.
Trong trường hợp thuận lợi nhất "vườn không nhà trống", thả tanks xuống giữa (bên cạnh) mỏ của địch, bật Siege Mode (dân tình hay gọi là "chống càng") rồi cứ nhằm dân mà bắn. Nếu fát hiện dragoon hoặc zealot của địch xuất hiện, có thể chọn 1 trong 2 cách: tiếp tục nhằm dân mà bắn tiếp nếu nhìn thấy còn nhiều dân túm tụm, hoặc "rút càng" load lên dropship rồi tẩu thoát nếu khoảng cách còn đủ xa.
Trong trường hợp có dragoons đứng canh trong mỏ địch rồi thì có thể lượn ra ngoài mỏ phụ của địch kiểm tra, rồi bay một vòng quanh bản đồ nếu thích, hoặc có thể bay ngược vào trong để câu giờ và giữ chân địch tại căn cứ.
Khi có khoảng 4 tanks (2 tanks trong dropship, 2 tanks xây ở nhà), thì mineral của bạn sẽ có xấp xỉ 400 mineral, xây Commander Centre(CC) thứ 2 rồi tiếp tục giống như chiến thuật classic.
Mục đích của chiến thuật này là giết được càng nhiều probes càng tốt, thậm chí có thể xây tiếp dropship thứ 2 nếu đợt đầu thất bại. Việc chênh lệch trong số dân kiếm tiền (nếu thực hiện thành công chiến thuật này) sẽ dẫn đến chênh lệch đáng kể trong quân số và chiến thắng là điều tất yếu. Dropship Strategy dành cho những ai có khả năng micro cao vì điều khiển dropship rất khó.
Chiến thuật expo nhanh: về mặt cơ bản, chiến thuật expo nhanh của Terran vs Toss tương tự như expo nhanh của Terran vs Zerg, điểm khác biệt duy nhất là bạn sử dụng Tanks thay vì marine để phòng thủ chặt chẽ trong những phút đầu. Trình tự xây giống như chiến thuật dropship cho đến khi hoàn thành 1st Factory, bạn ko xây Starport mà xây 1 tank + upgrade Siege Mode. Xây tiếp con tank thứ 2, lúc này bạn sẽ có khoảng 400 mineral, xây 2nd CC -> Engineering Bay -> Turret. Chiến thuật này tương đối an toàn trong phần lớn trường hợp vs Protoss, với điều kiện bạn bố trí tanks hợp lí (khoảng cách vừa đủ trong 70 ô grid-tầm bắn của Siege Mode tank, vị trí là ở cửa ra vào, tại mỏ chính, đồng thời mỗi tank nên có 1 turret đứng cạnh. Sau khi xây xong 2nd CC, lift up và hạ xuống (land on) mỏ fụ, xây tiếp Factory thứ 2 và thứ 3, liên tục bơm tanks (nên nhớ là chỉ tanks, no vulture) cho đến khoảng 1 đạo (12) thì nâng cấp Vulture Mines và Vulture Speed. Rồi chuyển sang xây cả Vulture lẫn Tanks. Không nhất thiết fải xây Starport và dropship ngay vì khi thực hiện chiến thuật expo nhanh, bạn sẽ cần rất nhiều tiền và gas để xây Tanks và Turrets chống lại các đợt tấn công của Protoss.
Chìa khoá của chiến thuật này là sự cẩn thận bố trí các unit phòng thủ, tuy nhiên chiến thuật này rất dễ bị phá nếu đối thủ phát hiện và chỉ tập trung xây Dragoon và Speed Zealot + Shuttle. Nếu "sống sót" qua được khoảng 10 phút khai cuộc thì chắc chắn lợi thế thuộc về bạn.

Chiến thuật khai cuộc của Terran đối với Protoss không nhiều, và hiếm có (chỉ hiếm thôi, chứ không fải là không có) trận đánh nào giữa Terran và Protoss lại kết thúc trong 10 phút đầu. Muốn chiếm thế chủ động, bạn fải tập luyện rất nhiều những kĩ năng bố trí Tanks Sieged mode, xây Turrets và điều khiển Vultures. Liên tục (khoảng 2 phút một lần) scan căn cứ của Protoss để xem được khi nào đối phương chuyển chiến thuật (thường là lên CarrierS) còn kịp thời đối phó.
Keep Dropping and Harrassing like Mad.

Terran vs Terran

Theo một cuộc bình chọn trên website: www.sclegacy.com cách đây đã khá lâu thì match up TvT là match up nhàm chán (boring) nhất trong tất cả các cặp đấu. Nhưng theo ý kiến riêng của LT thì match up này vẫn đứng trên ZvZ (chỉ có Rush Multalisk và Zergling :(,match up mà chẳng biết đến bao giờ mới có thời gian viết).

Chiến thuật khai cuộc của Terran vs Terran ban đầu chỉ bao gồm 3 chiến thuật cơ bản, đó là Goliath Drop, Siege Tank Rush và Double Wraiths. Sau này chỉ có thêm chiến thuật Vulture Rush (được sử dụng nếu bạn có trình độ micro cao). Như vậy có thể thấy rõ ràng là số lượng chiến thuật của match up này khá nghèo nàn. Tuy nhiên cũng cần lưu ý là trận đấu TvT được quyết định thường chỉ trong một cuộc chạm trán duy nhất khi một bên dùng toàn lực tấn công bên kia. Những thời điểm còn lại đều là những cuộc phá hoại mỏ phụ của nhau, Dropship thả Siege Tanks và Goliaths một cách nhàm chán và đơn điệu. Vì thế, khả năng quan sát nhận định tình thế (scouting bằng SCV, scanning liên tục bằng add-on comsat) và tính quyết đoán (sự dứt khoát lúc nào là lúc tấn công) mang tính chất rất quan trọng đối với kết quả thắng bại của trận đấu (hình như đối với match up nào cũng thế => whatever).

Những giây khởi đầu của trận đấu diễn ra cũng giống như đối với những match up khác. Tuy nhiên, vị trí xây Supply Depot đầu tiên không nhất thiết fải ở vị trí bịt đường lên căn cứ như đối với Protoss. Đối với những người chơi tốt, thì việc có bịt hay không cũng không quan trọng, vì Terran có một khả năng đặc biệt mà không một race nào có được, đó là các Building có thể Lift Up và bay được. Bạn hãy tận dụng khả năng đặc biệt này để do thám căn cứ của đối phương và quyết định chiến thuật của mình. Nếu xem replays của các cao thủ trên thế giới (và hầu hết người chơi Terran bây giờ), dễ dàng để ý thấy ai cũng tuân theo một quy trình sau:
Xây 1st supply depot => 1st barrack => Refinery => 1st marine (đi giết scouting SCV của đối phương hoặc đứng canh trên dốc) => LIFT UP barrack và bay qua căn cứ của địch => 1st Factory => 2nd Supply Deport. Đến đây bạn có thể chọn cho mình 1 trong 4 chiến thuật sau:

Goliath Drop: Chiến thuật an toàn nhất, bản thân LT luôn luôn sử dụng chiến thuật này vì khả năng phòng thủ cũng như tấn công hoàn hảo của nó. Goliath có thể chống lại Vulture bằng cách chặn trên dốc; chống lại Wraiths bằng ground-to-air rockets rất mạnh (mạnh nhất trong các units chống không của Starcraft 30+12); nếu điều khiển khéo léo thì còn có thể tấn công phá hoại rất hiệu quả bằng Dropship. Tuy nhiên chiến thuật này có yếu điểm là nếu đối phương chủ động phòng thủ bằng Siege tanks thì khả năng phá hoại của Goliaths sẽ giảm đi đáng kể. Build order của chiến thuật này như sau:
1st Factory => 2nd Supply Deport => 2nd Factory => Armory & 1st Starport.

Sau khi Armory hoàn thành lập tức xây 2 goliaths và add-on Control Tower để xây Dropship. Nếu bạn làm đúng trình tự với timing chuẩn thì khi có Dropship đầu tiên thì sẽ có 4 Goliaths. Vào thời điểm này, nếu đối phương tấn công thì hãy dùng goliaths để phòng thủ, Dropship “rỗng” có thể bay thẳng đến căn cứ địch để hù dọa và quan sát. Còn nếu đối phương phòng thủ thì load 4 goliaths lên Dropship và mang đi phá hoại. Lưu ý, nếu dropship bay vào căn cứ đối phương toàn Siege Tanks và Turrets (như đã nói ở trên) thì tốt nhất đừng nên thả xuống mà chỉ nên bay quanh quẩn vòng ngoài nhằm phá hoại mọi công trình mở rộng (e.g. supply deports, commander center,...) nằm ngoài vùng “phủ sóng” của Siege Tanks. Sau đó, add on Machine Shop vào Factory để teck lên Siege Tank và tiếp tục xây Dropship.

Siege Tank Rush: Được ăn cả, ngã về không. Chiến thuật này có thể dùng khi nhà Barrack của bạn đang bay trong căn cứ của địch và quan sát thấy đối phương không teck lên tanks (ko nhìn thấy Addon Machine Shop ở nhà Factory). Tầm nhìn bao quát trên không của Barrack chính là “con mắt” chỉ điểm cho những họng pháo (plasma cannon) có sức tàn phá khủng khiếp của Siege Tanks. Tuy nhiên, nếu rush thất bại, thì hậu phương rỗng tuếch của bạn cũng sẽ ko chống chịu được lâu khi đối phương phản công bằng bất cứ loại units gì (wraiths, goliaths hay thậm chí là tanks).
Build order như sau:
1st Factory => Add on Machine Shop => 2nd Supply Deport => 2nd Factory => Upgrade lên Tanks Siege Mode + liên tục sản xuất Tanks và kéo qua căn cứ địch, nhớ kéo thêm vài ba chú SCV để có thể chủ động sửa (repair) những chiếc Tanks đã bị tổn thương. Đến thời điểm này, nếu có dư 125 mineral thì lập tức xây Engineering Bay để cộng thêm vài cái Turrets đảm bảo chắc chắn cho Tanks ko bị Dropship hay Wraith quấy rầy. Rồi sau đó cứ lấn dần Sieged Mode Tanks vào sâu trong căn cứ đối phương.

Double Wraiths: BẤT NGỜ, phức tạp trong điều khiển và khả năng thất bại tương đối cao là đặc điểm của chiến thuật này. Double Wraiths (máy bay tàng hình) chỉ đơn giản là xây 2 nhà Starports cùng một lúc sau khi hoàn thành nhà Factory đầu tiên. Điểm quan trọng nhất khi dùng chiến thuật này là bạn fải chắc chắn căn cứ ko còn scouting SCV và Barrack của địch chưa bay đến nơi. Build Order như sau:
1st Factory => 2 Starports (chú ý, nên xây Starport tại ví trí góc xa nhất của căn cứ của bạn so với căn cứ của địch để cho thời gian scouting Barrack địch phát hiện ra là lâu nhất) => 2nd Supply Deport => để dành đủ Mineral và Gas để xây 2 chiếc máy bay cùng một lúc sau khi hoàn thành Starports. Khi 2 chiếc đầu tiên vừa xuất xưởng và bay đến phá hoại căn cứ đối phương, lập tức add on Control Tower vào một Starport để Upgrade Cloaking Field (khả năng tàng hình). Starport còn lại tiếp tục xây Wraiths.

Điều khiển Wraiths như thế nào? Mục đích phá hoại là nhiệm vụ chính của chiến thuật này, vì vậy, khả năng điều khiển micro là nhân tố quyết định. Phải đảm bảo tiêu diệt TẤT CẢ các units hay buildings có khả năng phát hiện tàng hình (99% ở đây là Turrets và Addon Comsat). Nhưng khả năng không-đối-đất của Wraiths là rất kém (damage point 8), vì vậy, nên chọn cách khôn ngoan là giết những SCVs đang xây Engineering Bay, Academy, và Turrets. Trong khi đó ở nhà xây Addon Machine Shop để teck lên Siege Tanks và kết thúc trận đấu.
P/S: Nếu thất bại trong việc dùng Double Wraiths để tấn công trong những phút đầu tiên, bạn không nên phí phạm những chiếc máy bay này mà hãy dùng nó kết hợp với Dropship để thả Tanks lên núi phá hoại mỏ phụ của địch vào những thởi điểm tiếp theo của trận đấu.

Vulture Rush: Đây là chiến thuật đòi hỏi khả năng micro rất cao vì Vulture là Unit có tốc độ NHANH NHẤT trong Starcraft (sau khi đã nâng cấp Ion Thruster), thêm vào đó khả năng đặt mìn (Spider Mine) ko cho phép một lúc đặt 3 quả (sử dụng phím Shift để queuing actions) mà fải đặt từng quả một => fải nhanh tay ^_^. Chiến thuật được sử dụng nếu đối phương ko dùng Barrack để bịt cửa (trong phần lớn trường hợp), điều khiển vultures lao thẳng vào căn cứ, đặt mìn trước nhà Factory, tiêu diệt Tanks hoặc Goliaths và quan trọng nhất là giết càng nhiều SCV càng tốt.
Build Order:
1st Factory => 2nd Supply Deport => 2nd Factory => add on Machine Shop cho cả 2 Factory => Upgrade Ion Thruster và Spider Mine + bơm Vultures liên tục sang căn cứ địch => Nếu tự tin thì có thể xây thêm một Factory nữa cho nó “xôm” :).
Ghi chú: khi bị Vulture Rush, hãy nhớ những loại units sau ko bị mìn của Vulture tổn thương:
+ SCVs
+ Vultures themselves => Vultures chống lại Vultures
+ Tất cả các units bay trên không ^^. Bạn nên lập tức ngừng xây dropship mà chuyển sang Wraiths.
+ Drone của Zerg
+ Probe và Archon của Protoss

Nghệ thuật đánh Tanks vs Siege Mode Tanks (exclusive ^_^): Tanks ở chế độ bình thường (Tank mode) độ sát thương là 30+6, tầm bắn khoảng 4 đến 5 ô grid, nhưng DI CHUYỂN ĐƯỢC. Trong khi Tank ở chế độ “chống càng” (Siege mode) thì độ sát thương là 75+15 (unit bắn trên bộ mạnh nhất trong SC), tầm bắn đến 12 ô grid, nhưng ko DI CHUYỂN ĐƯỢC. Vì thế nếu muốn dùng Tank bình thường đấu với Tank “chống càng”, bạn fải hiểu được qui tắc bắn của Tank “chống càng”. Yếu điểm quan trọng nhất của Siege Mode Tanks là chúng bắn theo thứ tự TRƯỚC SAU đối với units (ai lao vào trước sẽ dính đạn trước), và theo thứ tự CAO THẤP đối với buildings (khi Tanks bắn buildings, chúng sẽ bắn Canon, Turret, Bunker, Sunken Colony và Spore Colony trước khi bắn các buildings khác). Vì vậy, để chống lại Siege Mode Tanks, hãy dùng SCVs hoặc các units rẻ tiền khác (vultures, hay thậm chí Goliaths) cho chúng lao vào trước để hứng loạt đạn đầu tiên, sau đó ngay lập tức cho Tanks thường lao vào, chống càng lên hoặc tấn công trực tiếp. Khả năng thành công sẽ là rất cao.

Nắm vững những chiến thuật trên, bạn đã có thể vào trận TvT một cách tự tin nhất, tất nhiên là còn fải tập dượt thật nhiều những kĩ thuật khác ví dụ như khả năng điều khiển Dropship (Dropship Management); cách bố trí Siege Mode Tanks xen lẫn với Turrets để phòng thủ; v.v...t

Protoss vs Terran
Protoss vs Terran có lẽ là match up nhàn nhất trong những phút đầu nếu so sánh với P vs Z và P vs P (phần lớn trường hợp). Mức độ điều khiển và sự đòi hỏi khả năng micro không cao như khi gặp Zerg hay Protoss. Thêm vào đó, nếu đứng ở vị trí Terran Player, gặp Toss có lẽ là đối thủ khó chịu nhất (với Stats 2xx-20 của LT trên server PDS1, có đến 12 trận thua Protoss, 6 thua Zerg <== vì thua ít cho nên nhớ,cho nên rất ghét Protoss ^^). Vì vậy, khi ProToss vs Terran bạn là người có lợi thế trước hết, lí do sẽ được sáng tỏ dần dần trong bài viết. 1 điểm quan trọng đối với match-up này là khả năng micro cao (điểm Actions Per Minute (APM) cao) không được coi là nhân tố quyết định trận đánh, mà chiến thuật bạn sử dụng sẽ quyết định tất cả.

Chú ý: Do đặc điểm unit của Protoss phần lớn ở dạng machinery (máy móc), nên hầu hết người chơi Terran đều lựa chọn unit ở dạng machinery để chống lại (vultures, tanks, goliaths). Có một số units cơ bản của Protoss bạn luôn luôn phải nhớ và thành thạo cách sử dụng, đó là Zealot, Dragoon, Observer và Shuttle. Thêm vào đó, do match up này không phân chia các loại chiến thuật ngay từ đầu giống như của Terran mà phụ thuộc vào từng mốc thời gian. Ở những mốc thời gian nhất định, tuỳ theo tình thế mà bạn quyết định chiến thuật nào sẽ phù hợp với mình. Vì vậy tôi sẽ chia bài viết này theo các mốc thời gian rồi phân chia chiến thuật có thể dùng được trong những thời điểm đó.

Trình tự phát triển lúc đầu (chia dân, kiếm tiền, xây probes) như các race khác. Cho đến con probe thứ 7 hoặc thứ 8, lúc này bạn sẽ có xấp xỉ 100 mineral, select 1 probe ra xây 1st Pylon ở gần đường lên căn cứ.

Nói qua một chút về ‘nghệ thuật’ xây Pylon của Protoss. Như các bạn đã biết Pylon là công trình (building) dùng để liên kết (connecting) và cung cấp năng lượng (energy supply) cho mọi buildings khác của Protoss (trừ Nexus, Assimilator và Pylon). Nếu tìm hiểu kĩ hơn, mỗi Pylon sẽ chiếm 2x2 ô (grid) và có khả năng bao phủ 12x6 ô (grid), nếu biết tính toán diện tích này, bạn có thể đặt Pylon trên núi, xây công trình ở dưới đất (vd: cannon), hoặc ngược lại, rất có lợi trong việc mở rộng căn cứ (expo) và phòng thủ. Hơn nữa, Pylon còn cung cấp cho bạn một tầm nhìn khá rộng, vì thế, các cao thủ Protoss thường bố trí Pylon tại các góc cạnh của căn cứ, vừa tiện cho việc quan sát phòng thủ, lại có tác dụng che dấu những công trình quan trọng.

Sau khi xây 1st Pylon, xây Gateway đầu tiên. Đợi đủ 100 mineral, xây Assimilator. Lúc này khi 1st Gateway đã được hoàn thành (bạn sẽ có khoảng 13,14 probes), xây Cybernetics Core (hotkey:BY 200 mineral) rồi 2nd Pylon ngay lập tức. Trong khi chờ đợi Cybernetics Core, tiếp tục xây probes và dành nhiều thời gian hơn điều khiển con probe scouting đã gửi đi lúc đầu. Nếu may mắn lọt được vào trong căn cứ của Terran (trong 66% trường hợp – 66% có nghĩa là bạn tìm được căn cứ của địch đầu tiên hoặc thứ hai trong ba chỗ cần tìm), chú ý quan sát xem Terran xây 1 hay 2 nhà Factory. Nếu chỉ có 1 nhà Factory duy nhất hoàn thành(cho đến khi con probe đấy bị “thịt”) thì có thể Terran đánh dropship hoặc expo nhanh. Nếu thấy bắt đầu xây nhà Factory thứ 2, thì chắc chắn Terran sẽ đánh Vulture mines.
Sau khi Cybernetics Core đã định hình, xây một nhóc Dragoon để giết con SCV scouting trong căn cứ của bạn, nếu không có con SCV nào thì mang . Đến đây thì có vôDragoon đến thẳng căn cứ của địch để harrass supply depot số chiến thuật cho bạn chọn.

Chiến thuật cổ điển (classic): Có 3 loại chiến thuật cổ điển.
Nâng cấp Dragoon Range -> 2nd goon -> 2nd Gateway <-> 3rd Pylon -> Robotics Facility -> 3rd & 4th goons -> 4th Pylon -> Observatory(VO). Chiến thuật này nâng cấp sớm nhanh khả năng bắn xa của Goon, dùng khi bạn muốn quấy phá căn cứ của Terran từ sớm. Cách này bị nhược điểm là có observer khá muộn và khả năng rush của ranged goons lúc đầu thành công thấp (vì kể cả khi goons đã được nâng cấp tầm bắn thì vẫn kém tầm bắn của tanks, nếu người chơi terran căn tầm chuẩn thì goons sẽ chỉ đứng ngoài supply depot “nhảy múa” mà không thể vào trong được). Tuy nhiên lại có ưu điểm trong việc phòng thủ chống lại dropship nếu căn cứ địch ngay sát căn cứ của bạn.

Robotics Facility -> 2nd goon <-> 3rd Pylon -> Nâng cấp Dragoon Range -> 2nd Gateway -> Observatory(VO). Xây Robotics Facility ngay sau dragoon đầu tiên sẽ giúp bạn có Observer từ rất sớm, nhờ đó mà biết được đối phương đánh chiến thuật gì. Nhược điểm là nếu đối thủ chơi tổng lực, om quân ngay từ đầu (cả marines, tanks và Vultures) rồi rush bạn từ sớm (theo kiểu “được ăn cả ngã về không”) thì số lượng dragoons ít ỏi lúc đầu khó có khả năng chống lại đội hình toàn ngôi sao kia ^^.

3rd Pylon -> 2nd goon -> Robotics Facility -> Nâng cấp Dragoon Range -> 2nd Gateway -> 3rd Goon -> Observatory(VO). Build order (trình tự xây) này khá an toàn, dùng được trong mọi trường hợp, bạn sẽ có observer vừa kịp lúc và số lượng dragoon cũng vừa đủ để ép Terran lúc đầu (hoặc phòng thủ ở nhà nếu muốn). 1/2 số người chơi Toss chọn chiến thuật này. 1/2 còn lại chọn 1 trong 2 chiến thuật kia hoặc những chiến thuật dưới đây!

Chiến thuật Dark Templar Drop: Sử dụng đặc biệt hiệu quả khi căn cứ của bạn sát với địch (12 với 2, 6 với 9), điều kiện duy nhất là không được để đối phương phát hiện, đơn giản chỉ là chắc chắn không còn con SCV scouting trong căn cứ (nếu cẩn thận hơn thì vận dụng cách xây pylon “nghệ thuật” hoặc dùng hẳn một probe đi đến “chỗ kín” trên bản đồ để xây 3rd pylon). Xây tiếp dragoon thứ hai, nhưng KO được nâng cấp Dragoon Range. Nếu đủ 150 mineral 100 gas, lập tức xây Citadel of Adun (hotkey:VC), kế tiếp bằng 3rd Pylon và 2nd Gateway. Khi 2nd goon xuất hiện, bạn có thể mang 2 con goons đến nhà địch bắn vài cái lấy lệ (thực ra là để đánh lừa là chính). NHƯNG TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĐƯỢC ĐỂ CHẾT 1 CON GOON NÀO. Lý do đơn giản vì khi đánh Dark Templar Drop hay bất cứ thể loại drop nào, quân số của bạn sẽ ít hơn hẳn đối phương, vì vậy “tránh voi chẳng xấu mặt nào”, bảo toàn quân số để phòng thủ nếu đối phương rush (đánh nhanh). Chờ đến khi đủ 200 mineral 200 gas thì xây Robotics Facility (VR), lúc này Citadel of Adun cũng đã xong, lập tức xây Templar Archives (VT). Ngừng sản xuất probe và bơm 2 Zealots trong lúc chờ đợi (ko xây goons vì fải để dành gas để xây Dark Templar (125 mineral 100 gas)). Xây 4th Pylon, lúc này bạn đã có 2 Dragoons, 2 Zealots, nhà Templar Archieves và Robotics cũng đang dần dần hiện ra. Xây 1 Shuttle và 2 Dark Templar đồng thời kéo quân đến trước cửa nhà đối phương để đánh lạc hướng. Phần còn lại của trận đấu chỉ là load Dark Templar và thả vào căn cứ địch, kĩ thuật cần chú ý là khi thả Dark xuống, giết ngay bất cứ cái Turret nào đã xây hoặc bắt đầu xây trong mỏ chính. Lúc này lực lượng của đối phương sẽ tập trung tại mỏ chính để tìm cách giết 2 “SCV killer”, bạn làm thêm 2 Dark Templar nữa ra fía trước căn cứ địch, rồi liên tục bơm dark templar vào nhà địch để quấy phá. Ở nhà expo và dần dần chuyển sang chiến thuật classic để kết thúc trận đấu!

Chiến thuật Reaver Drop: Build order tương tự như classic loại 2. Tuy nhiên, sau khi Robotics Facility hoàn thành thì bạn không xây Observatory mà xây Robotics Support Bay (VB), ko xây 2nd gateway vì chắc chắn sẽ không đủ tiền. Trong thời gian chờ đợi, tiếp tục xây goon từng con một đồng thời xây một Shuttle ra và giấu vào góc nào đó của căn cứ, bạn cũng có thể dùng shuttle này để chở probe ra một trong 2 đảo ở góc bản đồ rồi quay lại. Khi Reaver xuất hiện, load 1 Reaver 1 dragoon (hoặc 2 zealots) bay thẳng đến căn cứ địch.
Thả Reaver như thế nào? Chiến thuật Reaver cũng giống như dropship của Terran, mục đích chính là GIẾT DÂN của đối phương. Tuy nhiên có một vài điểm cần lưu ý. Khi bay vào căn cứ địch, nếu thấy bóng của Sieged mode tanks (Tank đã “chống càng”). Tuyệt đối không thả Reaver xuống trong tầm bắn của tanks, thay vào đó có thể thả Zealots hoặc dragoon xuống trước đỡ fát đạn đầu tiên của Tanks rồi Reaver xuống sau. Nếu có Turrets trong mỏ chính có (hoặc không có) kèm tanks thì thả Reaver xuống ở tầm vừa đủ để bắn nổ turret (2 phát đạn), rồi load lại lên và thả vào đám dân. Nếu may mắn thả được vào giữa đám SCV đang kiếm tiền, thì cứ nhằm dân mà bắn, sử dụng shift+Attack để chọn lần lượt. Nếu dùng được 1 Reaver giết 8-12 dân thì bạn đã quá thành công.
Reaver Drop chỉ thích hợp với những người có trình độ micro cao. Vì bạn fải dành một lượng thời gian tương đối đáng kể để điều khiển shuttle trong khi vẫn đảm bảo mọi thứ ở nhà diễn ra theo đúng trình tự.

Protoss expo như thế nào và khi nào thì nên expo?
Không giống như Terran hay Zerg, các Units của Protoss đều rất đắt tiền và chiếm từ 2 đơn vị trở lên (ngoại trừ Probe và ObserveR), cộng thêm vô số các upgrades với chi phí chẳng hề nhỏ chút nào làm ta có thể dễ dàng tưởng tượng ra nhu cầu tài chính của Protoss lớn đến đâu.

Step-by-Step expo: Khi có khoảng 6 dragoons (quân số khoảng 39-41), bạn sẽ có 400 minerals, lập tức xây mỏ phụ thứ nhất ở cạnh nhà (nếu đã có hoặc chuẩn bị có shuttle = phòng thủ trên núi), hoặc ở phía trước nhà (nếu chưa có shuttle hoặc Terran đánh dropship). Sau đó chuyển sang xây Citadel of Adun (VC) để nâng cấp Speed Zealot và xây thêm Gateway. Các thời điểm expo tiếp theo sẽ là sau những lần chạm trán với Terran và bạn là người có lợi thế (giữ ko cho Terran ra khỏi căn cứ hoặc tiến sát đến căn cứ của bạn).

Double expo: Cũng vào lúc có 6 dragoons, xây 1 nhà Nexus tại mỏ phụ cạnh nhà rồi đợi thêm 400 mineral khác để xây thêm 1 Nexus nữa tại mỏ chính bên cạnh hoặc mỏ phụ ở phía trước cửa. Các cao thủ Protoss thường chọn mỏ chính bên cạnh và phát triển nó như một căn cứ thứ 2. Cách này có lợi thế là nếu Terran có xu hướng phòng thủ lúc đầu, bạn sẽ khá thoải mái trong việc mở rộng căn cứ cũng như gia tăng khoảng cách cả về kinh tế lẫn quân số. Nhưng (lại là nhưng), nhưng nếu đối thủ Terran sử dụng thành thạo Dropship hoặc Vulture thì khả năng thành công mở rộng mỏ phụ thứ hai sẽ không lớn. Ngay cả trong trường hợp đó, bạn vẫn là người có lợi thế vì mỏ phụ thứ hai sẽ có tác dụng như mồi nhử (baiting) đối với đối phương.

Bảo vệ mỏ phụ như thế nào? Do tính chất của nhà Nexus là đắt tiền (đắt hơn Hatchery của Zerg 100 minerals), không cơ động (không thể lift up như CC của Terran), khả năng chịu đòn thấp (plasma shield của Protoss có sức chịu đựng chỉ khoảng 2/3 so với hitpoint bình thường) nên Nexus rất dễ bị phá huỷ. Chỉ cần 2 tanks ở Sieged mode bắn một chục phát là đi đời 1 cái Nexus. Thêm vào đó, số lượng probes "tíu tít" mining ở mỗi nhà Nexus sẽ là miếng mồi ngon cho bọn vultures (bắn 2 nhát là đi một bé probe). Vì vậy phòng thủ một Nexus tốt nhất là bằng một vài Cannons đặt hợp lí (well-placed), ít nhất 1 Dark templar và 1,2 Goons hoặc Templar. Luôn luôn có CANNON.

Muốn chiến thắng Terran khi trận đấu đã đến thời điểm này, bạn fải chắc chắn là số mỏ hoạt động của mình fải luôn nhiều hơn Terran ít nhất là 1 mỏ. Terran có 2 thì bạn fải có 3, Terran có 3 thì bạn fải có 4 trở lên.

Trên đây có lẽ là những chiến thuật cơ bản nhất cho bất kì người chơi Protoss nào khi chạm chán với Terran. Những phút đầu của match up này thực tế có thể diễn ra hết sức tẻ nhạt (nếu đánh theo kiểu classic) hoặc rất sôi động và căng thẳng (nếu đánh theo kiểu drop). Một số cao thủ còn có những chiêu đánh lừa đối phương ngoạn mục. Ví dụ trước khi giết SCV scouting cố tình xây Citadel of Adun cho đối phương nhìn thấy, sau đó Cancel và chuyển sang đánh bình thường, Terran lại lầm tưởng là đối thủ đánh Dark Templar và chết dí ở nhà phòng thủ ... Cuối cùng là 1 lời khuyên nhỏ dành cho Protoss, nếu cảm thấy đánh không lại được combo Tanks, Vultures và Turrets thì nên chuyển sang CARRIER hoặc ARBITER càng nhanh càng tốt, 2 unit này chính là nỗi kinh hoàng của phần lớn người chơi Terran (tất nhiên là LT cũng nằm trong số đó ^^).

protoss vs zerg

Phần 1: Phần đấu tiên, em xin nêu lên các tip, các điều tiên quyết CẦN phải nhớ trong match up PvZ. Trong đây sẽ bao gồm tính năng của các unit, harass technique.

Các tính năng khác chế nhau của Unit Zerg và Pro:
Hydralisk: nếu thấy đối phương đánh theo kiểu mass hydra(thường là khoảng 10' - 15' đầu tiên của trận đấu), cách chống tốt nhất và hiệu quả nhất là lên zealots với speed chạy nhanh và high templar. Vừa điều khiển zealot đánh hydra, vừa điều khiển high templar xịt sét. Nên micro khéo, đừng đề high templar xịt sét vào zealot. Nếu dư tiền, xây thêm Archon nữa càng hiệu quả.

Zerlings + Multas (chó và rồng): lập tức xây cannon ở mineral để bảo vệ probe (ít nhất là 2 cannon), đồng thời xây high templar và cho chúng nhập lại thành Archon. Đặc điểm của zerlings là rất yếu, còn của multas là hay bay chụm vào thành từng cụm, mà Damage type của Archon là splash ==> Archon là khắc tinh của 2 loại unit này. Khi đánh với zerling, nên cho zealot đứng trước mặt và Archon đứng sau để phát huy sức mạnh của Archon, đồng thời bảo vệ Archon. Chú ý: ko được để Archon đánh với zerling 1 mình mà ko có zealot hỗ trợ. Chỉ cần khoảng 2 - 3 con Archon là đủ, ngoài ra xây thêm zealot (quân chủ lực), vài con goon và vài con high templar. Nếu thích thì có thể thêm corsair cho nó phong phú. Tuyệt đối ko lên nhiều goon trong trường hợp này, goon rất yếu khi đánh với zerling. Chỉ nên dùng để hỗ trợ.

Lurker: Dùng goon với range, high templar và obs ;;-) để trị. Hạn chế dùng zealot đánh lurker. Nếu đối phương có quá nhiều lurker thì cho high templar cast storm và cho goon thịt dần dần.

Guardian: đối phương ít khi nào đánh quân này, nếu có thì ta chỉ cần goon + high templar là đủ. Thêm được Archon càng tốt.

Ultralisk: unit khủng khiếp nhất của zerg, vửa khoẻ, vừa có bộ giáp vũng chắc với hit point lên đến 400. Nếu đối phương lên unit này, toss player phải lên zealot và Archon (Archon is a MUST). Ngoài ra thêm vài con goon càng tốt. Nếu micro tốt thì cho thêm Reaver (sâu) vào vì damage scarab của Reaver rất khủng khiếp.

Ta thấy là trong match up PvZ, Archon là unit ko thể thiếu của P để đưa đến chiến thắng. Đặc biệt nếu đối phương dùng defiler (con rết) cast sương mù và cho zerling + ultralisk + lurker tấn công, ta dùng Archon, xịt sét và zealot. Archon rất hữu dụng trong sương mù. Nếu có quá nhiều goon nên lùi ra ngoài vùng sương mù để chống đỡ.

Các tip cùng các điều nên ghi nhớ (và thực hiện 0:) ):
- Zerg là race chiến thắng nhờ số lượng, đống thời với tính chất hatchery cũng là barack, Zerg phải expand rất nhiều. Toss player PHẢI để ý đến các mỏ khác, nếu thấy zerg expand thì đánh ngay (nếu được). Nếu control được map và ép zerg trong nhà thì coi như chiến thắng nằm trong tầm tay. Đồng thời nên để ý map kỹ càng vì zerg có thể dùng Overlord drop quân với số lượng lớn.
- Phải xây ở mỗi expansion ít nhất là 2 cannon. Chú ý cách bố trí cannon.
- PvZ là match up rất tốn ga cho Protoss, use gas wisely. Hạn chế để đối phương giết obs mình vô tội vạ (obs tốn khá nhiều gas, 25 min và 75 gas)
- Upgrade ngay từ khi bắt đầu trận đấu. Ngay khi xây forge đầu tiên, nên upgrade luôn ground weapon. Nên upgrade hết weapon và armor trước. Hiệu quả của upgraded unit là đáng kể.
- Zerg thường harass bằng cách drop lurker trên cliff và đâm xuống probes (Lost Temple). Ngay khi xây xong robotics, nên xây shuttle và cho probe lên cliff xây cannon trên đó, 2 cannon là đủ. Ta cũng có thể harass lại bằng cách thả high templar và cast storm vào drone (có thể xem replay LockE vs vntornado để thấy thực tế và cách drop hiệu quả).

Phần đầu đến đây là hết. Các phần sau sẽ bao gồm chiến thuật khai cuộc, chiến thuật mid và late game. Ngoài ra thêm 1 số tip khác chống với các chiến thuật đặc biệt của zerg

Đối với từng chiến thuật của zerg, protoss đều có cách đối phó nhưng điểm quan trọng là protoss không thể do thám building của địch cho đến khi có corsair/observer trong khi đó zerg có overlord nhìn thấy mọi hoạt động của protoss trong nhà. Nhờ lợi thế này mà zerg luôn giành thế chủ động trong chiến thuật đầu (và có thể kết thúc trận đấu) nên có thể lấy thêm một mỏ phụ nữa. Sau khi đó zerg sẽ chuyển sang mutalisk hoặc lurker để có thể cầm chân protoss thêm 1 lúc nữa đủ để mỏ phụ mới lấy này mang lại lợi nhuận cho zerg. Sau đó zerg quay về phòng thủ xây quân và sẽ chiếm ưu thế về số lượng quân, nhờ ưu thế này zerg sẽ có thể lấy thêm một mỏ phụ nữa..v...v... Khi zerg đã đầy đủ key building với nhiều mỏ phụ thì sẽ rất mạnh vì có lợi thế về kinh tế và lợi thế về chiến thuật (zerg có thể chuyển qua lại giữa các chiến thuật nhanh chóng) trong khi protoss mới có hai mỏ phụ.

Vì vậy với PvZ protoss cần:
- Không được để chết quân một cách vô lối (micro)
- Lựa chọn chiến thuật khôn ngoan không để zerg giành thế chủ động (do thám, phán đoán, kinh nghiệm)
- Xây dựng và tụ quân hợp lý tránh để zerg quấy rối cầm chân. Tấn công đúng lúc zerg yếu nhất (do thám, kinh nghiệm)
- Khai thác song song với sử dụng tài nguyên tốt (macro)

Darktemplar:
Đạo quân chủ lực nên có vài con DT. Nếu zerg đi đánh mà quên mang theo overlord thì chắc chắn phải lùi về.

DT và những unit có damage cao nhưng cooldown cao được dùng để đối phó với Utralisk vì có khả năng xuyên thủng lớp giáp của Utralisk.

Nếu zerg không dùng utralisk mà mass lính thì DT hoàn toàn không hiệu quả, nhất là khi DT chậm chạp gặp dancing hydralisk hoặc mass crackling. Nên dùng DT vào việc khác như :
- Do thám ở mỏ phụ,
- Nếu thấy địch sơ hở thì thỉnh thoảng drop 4 con DT vào căn cứ của địch để giết drones, sau đó có thể phá những key building như nhà Hydralisk Den, Spawning Pool, ..v...v... để hỗ trợ cho chiến thuật của mình hoặc phá nhà Evolution Chamber nghiên cứu móng vuốt và giáp của zerg giành ưu thế trong cuộc chiến chạy đua upgrade.
- Nhập DT lại thành DA để hỗ trợ quân bên mình.

Archon:
Chỉ mạnh khi đi với lính hỗ trợ, dùng để đối phó với mutalisk, phải micro khi đánh zergling. Nếu gặp hydralisk thì nên lui archon lại hoặc dùng làm mồi nhử

Protoss vs Protoss
Trong 3 match up có protoss , match up protoss vs protoss có lẽ là đơn giản nhất !Tuy nhiên ,nó lại không hề dễ dàng đối với Protoss users !
Không như PvT hay PvZ ,chiến thuật của Protoss trong PvP khó mà rập khuôn được ,và nó phụ thuộc rất nhiều vào việc Scouting ngay lúc đầu của bạn ,phụ thuộc vào vị trí giữa 2 bên ,phụ thuộc vào trình độ micro của bạn
Micro trong PvP là tối quan trọng , vì thường ,các trận pvp chỉ diễn ra trong vòng ~10-20 ph ,khi đó mỗi người chỉ có chừng 2-3 mỏ thui ,quan trọng nhất vẫn là micro !

Các chiến thuật cơ bản trong Protoss vs Protoss đây :

1 ) Chiến thuật rush zealots :

Thật sự mà nói ,cái chiến thuật này chỉ dùng được đối với những newbie hoặc những người chơi chưa lâu ,hay còn hạn chế trình độ !
(hồi đó ,khi còn đánh ở gate ender , squall toàn dùng chiến thuật này ... ,tuy thế ,sác xuất thắng lại khá cao ,chừng 7/10 trận là thắng)
Ở màn lost temple ,chiến thuật này khá hiệu quả khi nhà 2 bên gần nhau (vị trí 12 h và 3h )
Chiến thuật khá đơn giản , cứ xây prope như bình thường vào ban đầu ,sau đó xây 1 pylon (8th prope ) ,sau đó ,xây 2 gateways rùi sinh nông dân cho đến khi được 11 con thì ko xây nữa, cứ thế ,sẽ mass được 3 zeals . Cứ thế ,pylon khi cần + zeal liên tục .Nếu đối phương đánh không chắc tay hoặc micro không khá thì sẽ thua bạn trong vòng 6-8 ph thui !


2 ) Chiến thuật rush zealots hù doạ ! :

Ban đầu ,xây 1 pylon (8th prope - luôn luôn phải là 8 th prope ! )
rùi 2 gateways sau đó vẫn sinh nông dân bình thường ,rùi ra 1 zeals .
cố gắng hết sức ,dùng zeals này giết chết con prope của nó càng sớm càng tốt . Nên nhớ là ko xây nhà gas trước khi con prope của đối thủ chết !
Việc này sẽ làm đối thủ hốt hoảng ,lo xây zeal khá nhiều (chừng 3-4 con ) do sợ bạn rush zeals .
Sau khi con prope chết ,xây 1 nhà gas + 1 cybernetics core (B-Y) liền ,nên nhớ là chỉ xây 1 zeals thui nhé .
Sau đó ,có thể mass goons ,reaver , high templar ... tuỳ bạn !
(các chiến thuật này sẽ được đề cập ngay sau đây !)
Điều quan trọng của chiến thuật này là việc kiếm lời từ 3-4 zeals đầu tiên của đối thủ (nên nhớ ,3-4 zeals lúc đầu tốn khá nhiều tiền ,nhưng lại không quan trọng lắm ! ) ; làm đối thủ hoang mang ---> không dám xpand sớm !

3 ) Chiến thuật mass goon + zeal ! (đi kèm với việc xpand sớm ! ):

Nếu bạn micro shuttle + reaver không tốt và đối thủ cũng thế thì chiến thuật này khá hữu hiệu !(nhưng nếu cả 2 đều micro khá thì chiến thuật này cũng ok ! )
xây theo trình tự sau : 8th prope => pylon ; cứ xây prope liên tục ,sau đó lên 1 gate way , rùi nhà gas , sau đó xây 1 zealot ,1 pylon rùi xây cybernetics core . Để 1 zeal hold position trước cửa sau cho con prope của đối thủ không vào được ,hoặc nếu prope đã vào thì cho đi đuổi nó !
Cyber gần xong ,xây thêm 1 gate ways .
Sau đó ,khi cyber xong ,xây 1 goon ra rùi nâng cấp goon range !
Tiếp theo ,cứ mass goons liên tục từ 2 gate đã có !
Đến khi được chừng 6 goons + 1 zeal lúc đầu thì xây Robotics facility ( V - R ) rồi lên 2 observer !
Sau khi đã có obs thì bay liền qua nhà địch thủ ,nếu thấy đối phương xây reaver thì đặt 3 goons ở nhà chính !
Sau đó , xpand liền ,rùi xây thêm 2 gate nữa ,rùi cứ mass goons .
Xpand xong ,xây citaden of adun (v-C ) ,rùi nâng cấp zeals chạy nhanh + mass zeals .
tiếp theo, lên templar archives ( V- T ) ,nâng cấp psisonic storm ,đồng thời xây 1 shuttle từ Robotics .
Sau đó ,cứ thế mà mass zeals , goons (tuỳ theo mineral + gas bạn đang có ) + high templar (dùng storm + shuttle mà giết dân dối phương ! )
Bạn sẽ thắng nếu đối phương để bạn yên trong vòng chừng 10 ph đầu (tất nhiên là trình độ đối phương cũng cỡ bạn ! ).
Tuy nhiên ,nếu hắn rush reaver thì phải ráng vận dụng khả năng micro của mình mà săn reaver + shuttle ,ráng chống chọi lại các đợt reaver + goons của đối thủ .

4 ) Chiến thuật Reaver + Shuttle :

Có thể dùng chiến thuật này để phá prope ngay từ lúc đầu (nếu đối thủ sơ ý ) hoặc đi chung với goons tấn công sớm (nếu đối thủ xpand sớm ! )
xây nhà theo trình tự như trên ,nhưng chỉ xây 1 gate vào lúc đầu .
Sau đó xây 1 goons + nhà Robotics ,rùi nâng cấp goons bắn xa + 1 gate tiếp theo (cứ mass goons )!
Robotics xong ,xây shuttle ,shuttle được 1/2 thì xây robotics support bay ( V -B),ra 1 reaver .(sau đó ,xây nhà obs + ra 1-2 obs wa nhà đối phương ,nên để 1 prope ở mỏ phụ đối phương xem hắn có xpand sớm ko )
lúc này ,bạn sẽ có ~ 6-8 con goons + shuttle + reaver
Có thể tấn công đối phương ,nếu đối phương xpand sớm .Nên nhớ là không thể để mất shuttle hay reaver khi tấn công.
Nếu đối phương chưa xpand thì nhanh chóng xpand ngay ,rùi để reaver+goons ở mỏ phụ .
Đem shuttle chở prope lên đảo hoặc lên núi địch thủ mà xây trụ !
Xpand xong thì có 2 cách ,hoặc là lên reaver tiếp ( xây thêm 1 robotics ) hoặc là lên storm (high templar ) mà chơi lên prope hoặc goons của đối phương !

5) Chiến thuật high templars + storm :

Chiến thuật này rất có hiệu quả về sau ( vì bạn chắc chắn sẽ lên storm trước đối thủ ,tuy nhiên lúc đầu vẫn ko hiệu quả bằng reaver ,vì khi đối phương có reaver thì bạn vẫn chưa thể có storm ,mà quân số 2 bên lại tương đương nhau ! )
Ban đầu ,cứ xây như chiến thuật mass goons + zeals. Tuy nhiên ,không xây Robotics support bay sau khi có robotics ,mà chỉ lên obs thui .Tiếp tục ,xây lên high templar (có thể nâng cấp zeals chạy nhanh + mass zeal )
Và nên nhớ là không xpand wá sớm (trước khi có storm )
Sau khi đã có storm ,để 1 đến 2 high templars ở nhà phòng thủ + xpand + drop high templars vào xpand của đối thủ !
điều quan trọng của chiến thuật này là việc điều chỉnh high templars + storm của bạn ,làm sao để đạt hiệu quả nhất !

Vài điều cần lưu ý trong match up PvP

1 )Trong lost temple , nếu vị trí 2 bên quá gần nhau (12h - 3h ) thì bắt buộc phải xây 2 gate đầu + ít nhất là 2 zeals ,để phòng chống việc đối phương rush zeal
2 )Phải luôn luôn biết đối thủ xpand ở đâu ,lúc nào ,để mình có thể xpand ngay hoặc double xpand lun !
3 )Việc quan trọng nhất của PvP là micro ,vì thế phải luyện micro cho mình thật khá ,tuỳ theo từng chiến thuật
4 ) Nếu trận đấu diễn ra khá lâu ,không bên nào áp đảo bên nào ,thì việc ra carrier là biện pháp hữu hiệu nhất lúc này !
5 )Có cỡ 80 % proptoss gamers đánh chiến thuật drop reaver ,thành ra lun phải để 2-3 goons ở nhà chính cùa mình .
tuy nhiên ,khá ít người drop thẳng vào nhà chính (vì rất dễ mất reaver , shuttle )thành ra thường là dùng reaver để tấn công chung với goons ,hoặc thủ để xpand sớm !